مداخلات غیر دارویی در درمان خستگی مرتبط با سرطان

خستگی مرتبط با سرطان یکی از شایع ترین و طاقت­فرساترین عارضه­ی سرطان و درمان­های آن می باشد. بر اساس نتایج مطالعات، مداخلات غیر دارویی بر درمان­های دارویی ارجح است. هدف این مطالعه بررسی رویکردهای غیر دارویی مؤثر بر خستگی مرتبط با سرطان می باشد. مطالعه حاضر با جستجو در پایگاه­های اطلاعاتیmedline ،isi ، google scholar، sid و magiran،iranmedex  به دو زبان فارسی و انگلیسی در فاصله زمانی 2014-1980 صورت گرفت. نتایج تعداد 87 مقاله­ی کاملاً مرتبط بر اساس معیارهای ورود مورد بررسی قرار گرفت. شواهد بسیاری از تأثیر مثبت ورزش و طب سوزنی بر کاهش خستگی مرتبط با سرطان حین و بعد از درمان­ها وجود دارد. مطالعات موجود در مورد حمایت روانی- اجتماعی، اصلاح خواب، تغذیه و برخی روش­های طب مکمل و جایگزین، مانند ماساژ و لمس، یوگا، آرام­سازی و مدیتیشن و داروهای گیاهی، مطرح کننده این است که این روش­ها احتمالاً می توانند در کاهش یا رفع خستگی مرتبط با سرطان، مفید و مؤثر باشند. درمجموع به نظر می­رسد تمامی روش­های موردبحث در این مطالعه روش­هایی غیرتهاجمی، کم خطر و نسبتاً ارزان هستند که می­توانند در کنار درمان­های رایج یا حتی جایگزین روش­های دارویی استفاده گردند. امید است که ازاین دست مطالعات در جهت عملکرد مبتنی بر شواهد در کاهش خستگی مبتلایان به سرطان استفاده گردد.